نقد کتاب علویه خانم / صادق هدایت

 

 

 

یک کتاب جذاب خواندنی

درباره مردمی که داستان ساده زندگی شان آمیخته با اصطلاحات کوچه بازاری است

اصطلاحاتی که گرچه نزذیک به یک قرن از کاربرد گسترده شان می گذرد اما هنوز هم در گفت و گوی میان  مردم شنیده  می شود.

صادق هدایت با این اثر خواندنی و گیرایش به مخاطب ثابت کرذه است حتی می توان با استفاده از کلمات عامیانه و الفاظ  رکیک یک شاهکار ادبی ساخت.

شخصیت پردازی ها و توصیفات کامل مکانی و زمانی از یک سفر پر حادثه مهم تربن شاخصه برای ترغیب هرچه بیشتر مخاطب به دنبال کردن قصه آدم هایی است که به

هرنحوی در شکل  دادن به ساختار اصلی داستان نقش موثری دارند چه زنان در محور اصلی و چه مردان در محور فرعی

اما نکته مهم درباره خود علویه خانم است

زنی که درعین قلدری و بی پروایی بسیار تو سری خور است هیچ هدفی در زندگی ندارد و نمونه کامل زن حقیری است که به راحتی خود را در معرض توهین و قضاوت  آدم های

اطرافش می گذارد و چون در برابر اتهاماتی که به او وارد می کنند نمی تواند از خودش دفاغ کند شروع به فحش دادن می کند اما این همه داستان نیست در ادامه میبینیم که

این نوع رفتار یک ویژگی بین تمام شخصیت های داستان است.اما چرا این گیس و گیس کشی  در نهایت به نتیجه مشخصی نمی رسد؟ 

یک داستان  کوتاه با تم نسبتا مذهبی با شخصیت هایی که گاها خرافه گویی می کنند درحالیکه این خرافه گویی ها در تضاد با اعتقادات مذهبی آن هاست شاید این

یک پیام بزرگ برای خواننده داشته باشد آیا آن ها  آنچنان که وانمود می کنند  به دین معتقدند؟

کنایه ای که نویسنده در لایه های زیرین داستان به آن پرداخته و خواننده را به چیزی فراتر از یک جدل لفظی ساده ارجاع می دهد،شاید تامل برانگیزترین قسمت ذاستان

باشد.

یک روایت که پر است ازکلمات و ضرب المثل هایی که شاید هیچ وقت حتی به گوشمان نخورده باعث می شود خواندن متن به راحتی داستان های کوتاه امروزی نباشد

 اما قطعا به قدری جذاب است که خواننده آن را  تا پایان همراهی کند.

 

 

 

عوام گرایی تا کی؟

یه مدت شیدای شعرای علیرضا آذر بودم اون موقع ها که کتابای علیرضا آذر دستم بود و با شعراش فاز بر می داشتم فاضل نظری محبوب دل همه بود هر دوره یکی معروف می شد و بقیه تو ذهنشون  رنگ می باخت حالا هم همه افتادن رو دور شعرای حامد  عسگری  ولی برای من آخرین دوره همراهی با شعر مورد پسند عوام همون علیرضا آذر بود 

نمی دونم بگم خوشبختانه یا متاسفانه ولی هر بار به مقطع های قبلی نگاه میکنم شروع می کنم به ایراد گرفتن از سلیقه خودم و شعر شاعرایی که چون حالا برای سنجیدنشون معیارهایی خوب و بزرگ پیدا کردم از نظرم همیشه یه چیزی کم دارن

اما ناراحتی اصلیم از اینه که چرا شعرای کلاسیک در سلیقه عوام جایی ندارن یا اگه مخاطب جایی احساس کنه که کلمه ای از شعر و متوجه نمیشه اونو برای همیشه کنار می ذاره ؟؟

و حتی در دوره شعرای معاصر جز شهریار و شاملو شعرای شاعری برای عوام آشنا نیست؟

یعنی کسی تا به حال براش سوال پیش نیومده که چرا باید هربیت شراب و ساقی و باده می شنوه خیال کنه حتما حافظ سروده؟

یا هرشعری که محتواش  شبیه<آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا>ست و شهریار گفته؟؟

یا هرجا می خوان از شاملو حرف بزنن میگن دهانت را می بویند مبادا گفته باشی دوستت دارم؟

و تهش دنبال شعری می گردن که برای پست گذاشتن در اینستاگرام مناسب تره؟ یا صرفا زیبایی بصری  داره و ممکنه به اصطلاح شاعر حتی وزن شعر و ندونه و درک درستی

از واژه ها و معنیشون نداشته باشه اما چون مضمون شعر بی وفایی و ترک معشوقه احتمالا بتونه احساسات عده کثیری از عوام رو برانگیخته کنه پس به تبع اون بیشتر

دیده میشه لایک بیشتری از مردم می گیره ،ترند می شه و اینجوری کسی که سواد کمتری داره به همین واسطه جای یک شاعر با سواد رو می گیره و وضعیت شعر روز

به روز رو به اضمحلال می ره؟؟

 

چرا مردم در انتخاب همه  چیز علی الخصوص سلیقه ادبیشون به دنبال پیروی کورکورانه از همدیگه هستن؟

چرا کسی بین عوام ساختارشکنی نمی کنه؟

البته من اعتقاد دارم سواد می تونه ساختارشکنی کنه

به همین دلیل افراد متخصص در این حوزه عموما سلایقشون با عوام همسو نیست و گاهی ممکنه این سلیقه رو به خاطر ترس از تعصبات بی جا پنهان کنن 

اینا رو گفتم که تهش بگم کلی شاعر خوبه ناشناخته چه کلاسیک چه معاصر داریم که هیچ وقت دیده و شنیده نشدن 

کاش یه بار بریم سراغ یکیشون ازش شعر بخونیم و لذت ببریم و فقط محدود به یک شاعر و یک شعر از اون نباشیم

امیدوارم

 

 

پ.ن: من هرسه این شعرا که اول گفتم و دوست دارم و آوردن اسمشون فقط برای نشون دادن تغییر سلایق مردم در هر دوره بوده همین:))))